جنگ 7 اکتبر 2023، که توسط حماس تحت رهبری یحیی سنوار و با حمایت و تحریک ایران آغاز شد، بار دیگر نقطهای حساس در تاریخ خاورمیانه را رقم زد. این حمله تروریستی علیه اسرائیل، با واکنش شدید دولت نتانیاهو مواجه شد که نه تنها به سرکوب حماس انجامید بلکه تلاش کرد بالهای جمهوری اسلامی و جبهه مقاومت را در منطقه قطع کند. اگرچه این عملیاتها ضربهای جدی به نیروهای نیابتی ایران وارد کرد، اما تصویر کلی از تغییرات اساسی سیاسی در خاورمیانه همچنان ناتمام باقی مانده است.
در این میان، پرسشی اساسی باقی میماند: چگونه میتوان به صلحی پایدار و توازنی واقعی در منطقه دست یافت؟ پاسخ این سوال ممکن است در جایی نهفته باشد که کمتر به آن توجه شده است—حل مسئله کُردستان.
جغرافیای سیاسی کُردستان، که میان چهار کشور ترکیه، ایران، عراق و سوریه تقسیم شده است، جایگاه ویژهای در معادلات منطقه دارد. این چهار کشور، بهویژه ایران، بهعنوان تهدیدهای بالقوه و بالفعل علیه اسرائیل و صلح جهانی شناخته میشوند. حل مسئله کُرد، میتواند نقشی کلیدی در ایجاد توازن قدرت به نفع صلح و ثبات جهانی ایفا کند.
کُردها بهعنوان بزرگترین ملت بدون دولت در جهان، همواره قربانی سیاستهای سرکوبگرانه و تقسیمات استعماری بودهاند. اما توانایی آنها برای ایفای نقش مثبت در منطقه غیرقابل انکار است. ایجاد یک ساختار سیاسی عادلانه برای کُردها، نه تنها میتواند از بیثباتیهای داخلی در کشورهای یادشده بکاهد، بلکه میتواند آنها را به متحدانی طبیعی برای دموکراسی و توسعه در منطقه تبدیل کند.
به همین دلیل، تغییر اساسی در نقشه سیاسی خاورمیانه نیازمند نگاه جدیدی به مسئله کُردستان است. این تغییر میتواند شامل ایجاد خودمختاریهای گسترده یا حتی تاسیس دولتی مستقل برای کُردها باشد که بتواند نقش پایداری در تضمین صلح و ثبات منطقه ایفا کند.
اگرچه ترامپ ممکن است این جنگ را به پایان برساند و به زعم خود "مشکل ایران" را حل کند، اما پایان واقعی زمانی خواهد بود که نقشه سیاسی خاورمیانه به گونهای بازطراحی شود که صلح، ثبات و همزیستی در آن پایدار باشد. شاه کلید این بازطراحی، بدون شک حل مسئله کُردستان است. این راهحل نه تنها تهدیدهای منطقهای علیه اسرائیل را کاهش میدهد، بلکه الگویی برای همزیستی مسالمتآمیز در جهان ارائه میکند.
در نهایت، حل مسئله کُرد، نه تنها برای منطقه، بلکه برای جهان یک پیروزی خواهد بود. این مسئله، توازن قوا را به نفع صلح و توسعه تغییر خواهد داد و از خاورمیانهای بحرانزده، پلی به سوی آیندهای امیدوارکننده خواهد ساخت.